De verwarring die ‘Babygirl’ heet

,

Ik ben in de war. Mijn hoofd tolt, het lijkt zo klaar als een klontje, maar dat is het niet. De film ‘Babygirl’ met Nicole Kidman in de hoofdrol en geschreven en geregisseerd door de Nederlandse Halina Reijn wordt met open armen ontvangen. Ook door mij, maar hij verwart me ook. Op Wikipedia lees ik: De hooggeplaatste CEO Romy (Nicole Kidman) begint een verboden romance met de veel jongere en innemende stagiair Samuel (Harris Dickinson), waarmee ze het huwelijk met haar echtgenoot Jacob (Antonio Banderas) op het spel zet. Op het filmfestival in Venetië werd de film aan het publiek getoond en kreeg een minutenlange staande ovatie. Maar kijken we niet naar een seksueel misbruik situatie?

Machtsverhouding

De dag dat ik ben begonnen aan dit artikel over de film ‘Babygirl’, spreek ik af met een vriendin om te lunchen. We bespreken alles wat in onze levens speelt tot ze uit het niets zegt dat ik écht naar ‘Babygirl’ moet gaan. Ze vindt het een topfilm. De film toont verschillende interessante thema’s. Zo staat het in het teken van het omarmen van de seksualiteit van de vrouw, van de bevrijde vrouw, van de vrouw die gaat staan voor haar eigen behoeften. Ze kijkt me bedenkelijk aan als ik uitleg dat het me verwart en ik me afvraag in hoeverre in de film een inkijkje wordt gegeven in hoe seksueel misbruik kan ontstaan. Ik vertel haar over de rol van de machtsverhouding. Romy is een CEO en Samuel een stagiaire. ‘Dat klopt’, zegt ze, ‘maar het is Samuel die in de relatie macht heeft over Romy en niet andersom’.

Moraal van het verhaal

En als we het eens omdraaien; Stel dat Romy geen vrouw was, maar een man, en Samuel geen mannelijke, maar een vrouwelijke stagiaire… Kijk ik er dan nog hetzelfde naar? Zou de machtige man dan ook geprezen worden om zijn seksualiteit? Waarschijnlijker is het dat ik dan concludeer dat hij zich naar zijn positie moet gedragen. Óok als hij verleid wordt. Ik merk bij mezelf dat mijn hoofd hierin niet samenwerkt met mijn gevoelens. Ik heb vooral vragen, geen antwoorden. Hebben we te maken met een dubbele moraal? Seksueel misbruik? Grensoverschrijdend gedrag? Gaat het dan alleen maar over seksueel misbruik of grensoverschrijdend gedrag als de man de macht heeft over de vrouw? En wat bedoelen we eigenlijk met ‘macht’ en ‘machtsverhouding’? Als ik Wikipedia nog eens raadpleeg en vraag wat de definitie van seksueel misbruik is, staat er: ‘Seksueel misbruik is seksueel grensoverschrijdend gedrag waarbij misbruik wordt gemaakt van een leeftijds– of machtsverschil. Hiervan is bijvoorbeeld sprake bij seks tussen een volwassene met een kind, een leerkracht met een leerling of een hulpverlener met een cliënt. Seksueel misbruik van minderjarigen wordt kindermisbruik genoemd.’ Er is sprake van machtsverschil ‘in het voordeel van’ Romy, maar telt het als misbruik, wanneer niet zij, maar Samuel tot verleiding overgaat? Maakt Romy werkelijk misbruik van Samuel? Of Samuel juist van Romy? Wikipedia geeft niet de gehoopte duidelijkheid.

Normen

Mijn vriendin kijkt me onderzoekend aan; ze houdt van de spanningsvelden en (vijftig tinten) grijze gebieden. Ze legt me uit hoe zij het ziet: ‘Ik zie een vrouw die getriggerd wordt op haar trauma’s en daardoor in een relatie belandt waarvan ze de gevolgen nog niet kan inschatten. Ze heeft een ‘papa’ issue.’ Wie misbruikt dan wie? Of nee; er is geen sprake van misbruik. Er is gewoon sprake van toestemming tussen twee volwassenen, waarbij de macht is omgekeerd en de macht niks meer te maken heeft met status en positie in de hiërarchische zin van het woord. En het is geen conservatieve relatie die zij aangaan en vast ethisch verwerpelijk. De relatie en de seksualiteit passen niet bij de mainstream visie op hoe het hoort. Ze ademen wellicht andere normen en waarden dan de maatschappelijk geaccepteerden. Maar misbruik? Grensoverschrijdend? Is daar sprake van als beide partijen volwassen zijn en de wens hebben die relatie aan te gaan?

Glad ijs

Er rest mij niks anders dan terug te gaan naar de kern en tegen mezelf te zeggen wat ik zo vaak tegen slachtoffers zeg. Er is soms een verschil tussen wat volgens de wet een strafbaar feit is en wat onder seksueel misbruik wordt verstaan én hoe het voelt. Als het niet oké voelt, dan is het niet oké. Romy en Samuel zijn volwassen en er is sprake van consent. Ja, ze begeven zich op glad ijs, maar vooral met betrekking tot de ethische dilemma’s, persoonlijke beweegredenen en gevoelens.

Ongezien

Ik schrijf dit alles redelijk blanco. Als in: ik heb de film nog niet gezien. Ik moet het doen met de trailer, recensies, interview met Halina Reijn en gesprekken met en de meningen van anderen. In het geval van schrijven over ‘Babygirl’ voelde ik vooral de behoefte om vragen te stellen. Niet om antwoorden te formuleren. Ik wilde juist de nuance zoeken in het vraagstuk zonder de uitkomst van de film zelf te kennen.

Ga ik de film zien? Zeker. Zullen mijn vragen beantwoord worden? Vast niet.

Na het voltooien van dit artikel heb ik Babygirl alsnog gezien. Zoals ik verwachtte, heeft het niks veranderd. Er zijn hooguit vragen en discussiepunten bij gekomen en ik heb er mooie gesprekken over gevoerd, maar er zijn geen vragen beantwoord.

Geschreven door Sarah Tulling

Sarah Tulling (1982) is afgestudeerd toegepast psycholoog en werkt als casemanager bij Centrum Seksueel Geweld (CSG) in West-Midden Brabant. Ze ondersteunt slachtoffers van seksueel geweld. Niet alleen vanuit haar vak, maar ook vanuit persoonlijke ervaring. In 2022 kwam haar boek ‘Waarom reed je door de polder?’ uit, waarin ze vertelt over haar eigen worstelingen als slachtoffer en hulpverlener, maar daarnaast hoop geeft op een leven na seksueel geweld. Sarah schrijft regelmatig voor Fabriek69 een artikel, blog, column, gedicht etc over actualiteit met betrekking tot seksueel grensoverschrijdend gedrag.

0 antwoorden

Plaats een Reactie

Meepraten?
Draag gerust bij!

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *