Regelmatig worden wij gevraagd om wat te vertellen over seksualiteit bij een ouderinitiatief. Een ouderinitiatief wordt vaak ondernomen door ouders van kinderen met een beperking. Iedereen begint vol enthousiasme en we gaan het leven van ‘onze’ kinderen prettig en fijn maken. Er worden afspraken gemaakt over de voorwaarden om er te kunnen wonen. Over de inrichting, eten, drinken, boodschappen, financiën, rooster voor personeel en vaak gaan er ouder(s) in het bestuur zitten. Wat vaak vergeten wordt zijn de omgangsvormen met de jongeren (cliënten) onderling. De (seksuele) relaties die kunnen ontstaan, verliefdheden, het uit gaan van de verkering enzovoort. We hebben het dan natuurlijk over seksualiteit. Al deze jongeren komen uit een ander nest met eigen normen en waarden en overtuigingen. Al deze jongeren hebben een eigen opvoeding achter de rug. Zo ook een eigen seksuele opvoeding en vorming. En heel vaak komen wij in de praktijk tegen dat de seksuele opvoeding en vorming bij een ouderinitiatief worden overgeslagen of om daar heldere en duidelijke afspraken over te maken met elkaar.

Relaties, intimiteit en seksualiteit wordt vaak pas besproken als het ‘een onderwerp’ wordt. En dat ‘onderwerp’ heeft dan vaak een negatieve lading. Bijvoorbeeld twee jongeren worden verliefd, het gaat uit en er worden beschuldigingen over en weer gemaakt, of er wordt gedwongen tot seks, of er wordt van alles geruild tegen seks, of er komt een vreemde aan de deur voor één van de dames en dat blijkt later een loverboy te zijn. Kortom: problemen over dit thema. In het begin denken ouders of de initiatiefnemers van het huis, dat gebeurt niet bij onze ‘kinderen’. Maar zoals eigenlijk altijd lopen ouders meestal achter de feiten aan, en zeker als het gaat om seksualiteit. Dat is bij kinderen zonder beperking het geval en dus ook bij kinderen met een beperking.

Het ander punt waartegen aan wordt gelopen is dat men bij seksualiteit gelijk aan penetratie denkt. Maar seksualiteit houdt veel meer in dan penetratie. Seksualiteit gaat over hoe je met elkaar omgaat, hoe is je lijf en dat van een ander, wat is fijn en wat is minder fijn, aanraken, zoenen, flirten, val ik op mannen of vrouwen, wat is vriendschap en wat is een relatie etc. We zijn geneigd om de aandacht te vestigen op wat allemaal niet mag, dit om veel zaken te voorkomen en daar maken we dan vaak veel afspraken of zelfs verboden over. Dit werkt meestal niet positief. Want hoe leuk is het om wat te doen en te experimenteren voor iets wat verboden is. Als men denkt, “we stoppen een groep van 12 jongeren met een verstandelijke beperking in een huis en er gebeurt niets op het gebied van seksualiteit”, dan is dat op zijn minst naïef te noemen. Het belangrijkste is dat eruit wordt gegaan van een gezonde seksualiteitsbeleving, dat men insteekt op positieve seksualiteit, dat er veel herhaald wordt en dat begeleiders, ouders en bestuur hier positief over seksualiteit en seksuele vorming communiceren en er naar handelen vanuit ieders taak en verantwoordelijkheid.

Hoe mooi zou het zijn als er bij een ouderinitiatief relaties, intimiteit en seksualiteit en seksualiteitsbeleving besproken wordt vóór dat eenieder er gaat wonen, en ook als iedereen er woont
Daarom hier enkele TIPS!

Maak een helder visie stuk van waar het ouderinitiatief voor staat rondom relaties, intimiteit en seksualiteit. Zorg dat het helder is omschreven en in samenspraak is met de algemene visie. Ga altijd uit van de seksuele gezondheid.
De WHO zegt dat ieder mens recht heeft op gezonde seksualiteit beleving ook bij mensen met een beperking. Neem dit mee in het beleid. Laat dit het uitgangspunt zijn!
Kijk op het kennisplein de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) voor handige informatie.
Mocht er dan toch wat fout gaan, zorg dat er een helder protocol is waarin duidelijk staat beschreven wie wat moet doen en wat ieders rol, taak en verantwoordelijkheid is.
Zoek desnoods samenwerking met een grotere instelling voor bepaalde ondersteuning (bijv. een taxateur voor taxatiegesprekken).
Omschrijf ook altijd helder wat de taak en de rol van het bestuur is zeker als één van hun eigen kinderen woonachtig is in het ouderinitiatief.
Voorkom dat er ruzie en onenigheid ontstaat door heldere communicatie. (Vermeend) seksueel misbruik kan partijen tegenover elkaar zetten wat veel ellende kan veroorzaken. Ze noemen dit ook wel splijting.

Kortom: maak duidelijke en heldere afspraken met elkaar vóór de definitieve verhuizing van de jongeren naar het ouderinitiatief. Daar kan men een hoop ellende voor de jongere mee besparen.
Wil je hier meer informatie over of heb je ondersteuning nodig medewerkers van Fabriek69 kunnen op vele facetten van dit thema ondersteuning bieden.
​

Neem contact met ons op voor meer informatie.