Signaleren kun je leren

, ,

‘Signalen in kaart brengen’ is de eerste stap van de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Maar eigenlijk hoort daar nog een stap voor te zitten.

Stel jezelf eens de vraag of je echt wilt signaleren. Deze vraag komt namelijk vóór het kunnen uitvoeren van de stappen van de meldcode. Nu hoor ik je denken: ‘Huh?! Het is toch logisch dat ik als professional bereid ben te signaleren?’ De praktijk wijst echter uit dat dit minder vanzelfsprekend is dan het lijkt. We zien dat er signalen gemist worden in de professionele settingen van onderwijs, zorg en welzijn, en dat de reacties op (mogelijke) signalen lang niet altijd adequaat zijn. Hierdoor wordt er geen start gemaakt met het in kaart brengen van signalen en vindt er geen collegiale consultatie plaats.

  • Fabriek69 verzorgt trainingen aan onder andere scholen, zorginstellingen, wijkteams, crisisteams, medici en paramedici, bijvoorbeeld omdat men een verdiepende training heeft aangevraagd over de aanpak van huiselijk geweld. In verschillende settingen komen wij met regelmaat de volgende situaties tegen waaruit blijkt dat de vaardigheden om stap 1 en 2 van de meldcode goed te kunnen toepassen nog ontbreken:

 

  • Professionals kennen de signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling niet of niet voldoende.
  • Een slachtoffer geeft geen of minimale signalen af.
  • Professionals gaan er na het volgen van een e-learning van uit dat ze de theorie in de praktijk kunnen toepassen. Helaas is dat niet altijd het geval.
  • De eigen traumatische ervaringen van professionals en/of hun bewuste en onbewuste overtuigingen (of afweer) over de thema’s spelen mee, waardoor zij een waarneming niet altijd willen of kunnen geloven. Dit is een beschermingsmechanisme dat wij bij Fabriek69 goed begrijpen, het is echter voor het signaleren niet helpend.
  • Kennis en bewustzijn wat betreft de interpretatie van de signalen ontbreekt. Slachtoffers geven ook vaak signalen af die voor iets anders kunnen staan: een kind vertoont bijvoorbeeld erg druk gedrag in de klas.
  • Het lukt professionals niet om objectief te blijven en dat wat zij signaleren goed te checken.
  • Het onderbuikgevoel wordt ondergeschikt gemaakt aan de waarneming van het brein. (Ook hier komt de afweer om de hoek kijken.)
  • Problemen worden doorgeschoven zonder dat er een echte oplossing wordt gezocht.

Wij realiseren ons dat het nogal wat vraagt om goed te kunnen signaleren en daar adequaat de juiste stappen in te zetten. Daarom pleit Fabriek69 ervoor dat iedere professional jaarlijks praktisch oefent met signaleren en het in kaart brengen van deze signalen: dit kan een groot verschil maken in de aanpak van kindermishandeling, huiselijk geweld en seksueel geweld of misbruik.

Signaleren is goed te leren, alleen moeten we ons er regelmatig op focussen. Oók als je al geruime tijd bij bijvoorbeeld een wijkteam werkt en casussen van Veilig Thuis krijgt doorgestuurd waardoor je al flink wat ervaring hebt op dit gebied. Als we allemaal onze zintuigen op standje ‘Alert’ zetten én de juiste stappen blijven zetten, kunnen we écht van betekenis zijn voor een kind of volwassene!

 

Tip: Leg met je team eens een casus naast de signalenkaart.nl  Doe dit in tweetallen, of juist plenair. Wissel uit en reflecteer op: je eigen onderbuikgevoel, onderlinge verschillen en waardoor dit komt. Wil je hier hulp bij? Neem contact met ons op via info@fabriek69.nl 

 

Artikel geschreven door Christel van der Horst, trainer en adviseur van Fabriek69

/0 Reacties/door

Blauwe ballen: ‘Ik heb zélfs mijn vrouw niet verkracht’

, ,

Het zingt nog na in mijn hoofd: ‘ik heb zélfs mijn vrouw niet verkracht’. Het klonk bijna alsof hij er een lintje voor verwachtte… De documentaire Blauwe Ballen en andere verkrachtingsmythes van Sunny Bergman, te zien op NPO Start, biedt een blik op het fenomeen ‘blauwe ballen’ dat voorkomt wanneer seksuele opwinding niet wordt gevolgd door een orgasme. Het kan leiden tot pijn of ongemak in de testikels. Hoewel het vaak als onschuldig wordt gezien, heeft het invloed op hoe mannen hun seksualiteit ervaren en over seks praten.

De documentaire gaat verder dan alleen dit fenomeen. Het geeft een podium aan de bredere discussie over seksualiteit en de taboes die ermee gepaard gaan. Blauwe Ballen biedt een eerlijk en puur perspectief, waardoor kijkers zich bewuster worden van de complexiteit van seksualiteit én seksueel geweld.

Seksueel geweld zonder geweld

Uiteraard komen vrouwen aan het woord die stuk voor stuk slachtoffer zijn van seksueel geweld, maar de focus ligt niet alleen op slachtoffers van seksueel geweld, ook op de pleger. De pleger: niet de stereotiepe vreemdeling in een donker steegje, maar de “gewone man”: een vriend, partner, collega of klasgenoot. Hoe zien zij hun eigen gedrag?

Om dit te onderzoeken, reist Bergman met een mobiel spiegelhuisje door het land. Mannen worden uitgenodigd om naar binnen te stappen en na te denken over hun eigen grenzen en gedrag. De gesprekken die hieruit voortvloeien zijn eerlijk, soms ontwijkend, maar ook kwetsbaar. Ervaren ze het ongemak? Vinden ze het moeilijk om (serieus) over seksualiteit te praten? Of misschien zelfs naar het eigen gedrag te kijken? Geen enkele man ziet zichzelf als verkrachter, maar meerdere mannen geven aan dat ze misschien, wellicht, mogelijk wel over de grens zijn gegaan, maar zonder dat ze zich dat destijds volledig beseften: “Ik dacht dat het gewoon een misverstand was, maar misschien wilde zij echt niet.”

Het is belangrijk om te begrijpen dat seksueel geweld in de meeste gevallen helemaal niet gepaard gaat met (fysiek) geweld. Het kan ook psychologisch zijn, zoals manipulatie of dwang of een gebrek aan communicatie. Dit maakt het probleem complexer en moeilijker voor zowel slachtoffers als plegers om het te herkennen en erover te spreken.

Maak de vrouwen weerbaar

Bergman laat ook de advocatuur, politie en het OM aan het woord. Gerard Spong liet mij verbijsterd achter door de wijze waarop hij spreekt over vrouwen en verkrachting. Hij stelt namelijk dat vrouwen zich vaak snel laten verkrachten. Volgens hem geven ze hun verzet snel op. De advocaat beweert dat wanneer vrouwen weerbaarder zouden zijn, het aantal verkrachtingen zou afnemen. Hij vindt dat vrouwen niet zouden moeten “bevriezen” in zulke situaties, maar actief zouden moeten reageren.

Bevriezen is een volkomen normaal overlevingsmechanisme. In stressvolle en gevaarlijke situaties, zoals bij verkrachting, kunnen mensen letterlijk bevriezen door de enorme stress en angst. Dit is een instinctieve reactie van het lichaam die geen controle of bewuste keuze is. Na zo’n gebeurtenis kan het slachtoffer zich schuldig voelen en zichzelf verwijten onvoldoende verzet te hebben gepleegd, maar dat betekent niet dat de vrouw verantwoordelijk is voor de aanval. Gerard is een intelligente man en ik kan me niet voorstellen dat hij niks afweet van overlevingsmechanismen. Ik kan me wel heel goed voorstellen dat Gerard het de komende tijd nóg drukker gaat krijgen met het bijstaan van plegers.

Hertraumatisering door het systeem

Ik kijk met een positief gevoel terug op mijn ervaring met politie nadat ikzelf seksueel geweld meemaakte. Ik heb een begripvolle en zorgvuldige bejegening en aanpak van mijn zaak ervaren, maar Blauwe ballen en andere verkrachtingsmythes laat zien hoe slachtoffers die de moed hebben om aangifte te doen, helaas opnieuw getraumatiseerd kunnen raken door het doen van aangifte en het proces dat daarop volgt. In de documentaire horen we schrijnende verhalen over hoe zij door politie werden ondervraagd op een manier die voelt als wantrouwen of victim blaming.

Vragen als “Wat had je aan?”, “Heb je wel duidelijk ‘nee’ gezegd?” of “Waarom ging je met hem mee naar huis?” klinken voor veel slachtoffers als impliciete verwijten. Bergman laat zien hoe dit soort vraagstelling, hoewel juridisch bedoeld om de waarheid boven tafel te krijgen, in de praktijk kan leiden tot gevoelens van schaamte, schuld en ongeloof. Ook de lange wachttijden en het feit dat veel zaken zonder rechtszaak worden geseponeerd, dragen bij aan het gevoel dat slachtoffers er alleen voor staan en besluiten om toch geen aangifte te doen. Want is de straf uiteindelijk bedoeld voor de plegers of voor de slachtoffers?

Jong geleerd

De documentaire benadrukt het belang van seksuele voorlichting aan de jeugd. In de documentaire worden leerlingen uitgedaagd na te denken over wat instemming betekent, hoe je signalen herkent én hoe je je eigen grenzen aangeeft.

Wat opvalt, is hoe weinig jongeren eigenlijk weten over deze thema’s. Voorlichting biedt een kans om misverstanden over grenzen en seks te verhelderen en open gesprekken te voeren. Door deze onderwerpen bespreekbaar te maken, worden kinderen en jongvolwassenen meer bewust van wat er speelt in hun lichaam en geest. Hoe goed is het om kinderen op de basisschool al te leren dat als een meisje een blote buik toont, ze niet automatisch toestemming geeft om die aan te raken? Door het gesprek aan te gaan en ruimte te creëren voor vragen en twijfels, laat blauwe ballen zien hoe essentieel het is om seksuele vorming niet te beperken tot de biologie, maar juist te richten op communicatie, respect en zelfreflectie.

Het zou zomaar kunnen dat meer onderwijs over grenzen, seksueel gedrag en geweld wél de verkrachtingscijfers verlaagt, Gerard.

 

 

Geschreven door Sarah Tulling

Sarah Tulling (1982) is afgestudeerd toegepast psycholoog en werkt als casemanager bij Centrum Seksueel Geweld (CSG) in West-Midden Brabant. Ze ondersteunt slachtoffers van seksueel geweld. Niet alleen vanuit haar vak, maar ook vanuit persoonlijke ervaring. In 2022 kwam haar boek ‘Waarom reed je door de polder?’ uit, waarin ze vertelt over haar eigen worstelingen als slachtoffer en hulpverlener, maar daarnaast hoop geeft op een leven na seksueel geweld. Sarah schrijft regelmatig voor Fabriek69 een artikel, blog, column of een gedicht  over actualiteit met betrekking tot seksueel grensoverschrijdend gedrag.

/0 Reacties/door

De f*ckulteit: bekend verhaal in een nieuw licht

,

Verhalen over seksueel misbruik en machtsmisbruik worden steeds vaker blootgelegd, maar die in professionele en onderwijsomgevingen hoor ik maar weinig. Gebeurt het daar minder? Onwaarschijnlijk. De verhaallijn in de serie ‘de f*ckulteit’ waarin Anouk wordt geconfronteerd met de verwoestende gevolgen van seksueel misbruik door professor Hartman, haar professor aan de universiteit, onthult de complexiteit van seksueel misbruik in deze setting. Het verhaal werpt een kritisch licht op de subtiliteit van manipulatie, het onterecht beschuldigen van slachtoffers (victim blaming) en de positie van (in dit geval) vrouwen in situaties van machtsmisbruik.

Meester in manipulatie

Professor Hartman is een manipulator in hart en nieren. Hij maakt gebruik van zijn positie als autoriteit en charismatische voorkomen om studenten, zoals Anouk, in zijn greep te krijgen. Door zijn charme en het beloven van academisch succes, lokt hij Anouk en andere studenten in een situatie waar ze zich emotioneel verbonden voelen met hem. Hij past een veelvoorkomende tactiek van plegers van seksueel misbruik toe: hij draait de situatie om door te zeggen dat de ander actief flirtte of zelf initiatief nam.

Wanneer Anouk verliefd wordt op de professor, denkt ze dat haar gevoelens oprecht zijn, maar de realiteit is dat haar situatie wordt gekleurd door de manipulatie van de professor. Hij doet haar geloven dat hun relatie speciaal is. Ook na de relatie blijft de professor opduiken en controle en macht op Anouk uitoefenen. De invloed van de manipulatie komt pas echt aan het licht wanneer Anouk als advocaat de professor weer tegenkomt en geconfronteerd wordt met de gevolgen van haar contact met hem. Want ook dan blijft hij zaken omdraaien en laat hij Anouk geloven dat het aan haar lag en dat het tussen hen ‘anders is’. Hij manipuleert haar door haar een bijzonder gevoel te geven.

‘Je hebt je vast omhoog gewerkt’

Anouk wordt als vrouw geconfronteerd met een enorme maatschappelijke druk en beschuldigingen door anderen. Collega’s maken toespelingen waarbij ze haar beschuldigen dat ze zich ‘omhoog gewerkt’ heeft. Dit is een voorbeeld van victim blaming, waarbij de schuld van seksueel misbruik wordt verschoven naar het slachtoffer, in dit geval Anouk. Haar ‘keuze’ om met de professor in bed te stappen, wordt gezien als een tactiek om vooruit te komen, terwijl de echte misdaad in de manipulatie van de professor ligt en de ongelijke verhouding tussen Anouk en professor Hartman. Anouk zelf bagatelliseert het misbruik. Ze verdedigt zichzelf door te zeggen dat ze meerderjarig was en dat ze er zelf bij was en dat ze de relatie vrijwillig is aangegaan. De verwarring is enorm, want waar stopt vrijwilligheid en waar begint misbruik? In ‘de f*ckulteit’ begint het misbruik simpelweg bij de ongelijkwaardige verhouding tussen een student en een professor. Anouks reactie valt echter logisch te verklaren: erkennen dat er misbruik van je is gemaakt, is moeilijk. We steken liever onze kop in het zand door te denken dat we het zelf wilden. Het is een manier voor slachtoffers om de controle over hun eigen verhaal terug te krijgen.

De geschiedenis herhaalt zich

Wanneer Anouks stagiaire eenzelfde ervaring heeft met de professor, werpt dat nieuw licht op de onderliggende mechanismen van machtsmisbruik en manipulatie. Wanneer de stagiaire zich uiteindelijk uitspreekt, reageert Anouk zelfs in eerste instantie met ontkenning: “Kan het zijn dat je niet alles vertelt en gewoon heel erg met hem stond te flirten?” Dit is wederom een klassiek voorbeeld van victim blaming, waarbij de schuld wordt gezocht bij de stagiaire in plaats van de pleger in kwestie. Anouk houdt vast aan de gedachte dat ook zij zelf de relatie met Hartman aanging en dat er geen sprake is van misbruik. Ze wil het verhaal van de stagiaire in de doofpot stoppen. Anouk reageert op haar stagiaire zoals anderen op haar hebben gereageerd en ook hoe Anouk zelf naar haar situatie kijkt: met zelfverwijt.

Anouks moeder, die Anouk in vertrouwen had genomen nadat de professor haar verkracht heeft in een steegje, geeft haar ook de schuld. “Je zei zelf dat jullie gedronken hadden en je bent ook zo’n mooie meid,” zegt haar moeder, wat niet alleen victim blaming is, maar ook het idee bevestigt dat het gedrag van de professor niet serieus wordt genomen. Hij komt overal mee weg. Dit is een hardnekkig probleem in veel gevallen van seksueel misbruik, waar de nadruk door de omgeving vaak ligt op de keuzes van het slachtoffer, zoals hun uiterlijk of gedrag, in plaats van op de daden van de pleger.

Victim blaming helpt mensen om te kunnen blijven geloven in een veilige wereld waarin er geen plegers bestaan en om te blijven geloven dat het hen zelf nooit zou overkomen. Het idee dat het slachtoffer in een situatie van seksueel misbruik zichzelf in de problemen heeft gebracht door bepaald gedrag of door de pleger te stimuleren, is eerder te accepteren of te geloven dan dat er daadwerkelijk mensen zijn die anderen seksueel misbruiken.

Falend systeem

De manipulatie door de professor wordt nog versterkt door alle mensen die hem omarmen en ondersteunen. Zo is de vertrouwenspersoon op de universiteit, de persoon die idealiter het slachtoffer zou moeten helpen, in werkelijkheid de secretaresse van de professor. Dit creëert een onmogelijke situatie voor studenten die zich misbruikt voelen; ze kunnen zich niet veilig uitspreken omdat het systeem hen niet ondersteunt. Het vertrouwen is volledig verloren, en de professor blijft ongestraft, wat de machtsstructuren binnen het onderwijs en andere professionele omgevingen blootlegt. Dit is een grimmig beeld van hoe slachtoffers van seksueel misbruik vaak worden geïsoleerd en gedwongen om in stilte te lijden.

Het gesprek op gang houden

De serie werpt een scherp licht op de complexe en destructieve aard van seksueel misbruik in machtsverhoudingen binnen een universitaire en professionele context en hoe slachtoffers vaak gevangen zitten tussen zelfbeschuldiging en de veroordelingen van anderen. Anouks reis is er een van zelfherstel, maar ook van het blootleggen van de diepgewortelde problemen binnen een systeem dat zowel plegers beschermt als slachtoffers stigmatiseert. Het is een krachtig verhaal dat een indringend gesprek op gang kan houden over machtsmisbruik, seksuele manipulatie en de noodzaak om victim blaming en de excuses voor plegers te doorbreken. En dat blijft nodig.

Geschreven door Sarah Tulling

Sarah Tulling (1982) is afgestudeerd toegepast psycholoog en werkt als casemanager bij Centrum Seksueel Geweld (CSG) in West-Midden Brabant. Ze ondersteunt slachtoffers van seksueel geweld. Niet alleen vanuit haar vak, maar ook vanuit persoonlijke ervaring. In 2022 kwam haar boek ‘Waarom reed je door de polder?’ uit, waarin ze vertelt over haar eigen worstelingen als slachtoffer en hulpverlener, maar daarnaast hoop geeft op een leven na seksueel geweld. Sarah schrijft regelmatig voor Fabriek69 een artikel, blog, column, gedicht etc over actualiteit met betrekking tot seksueel grensoverschrijdend gedrag.

/0 Reacties/door

3 vragen die je jezelf moet stellen bij het aanvragen van een training over seksualiteit

, ,
Lees meer
/0 Reacties/door

Podcast #20 ‘Het grote 9tot5 taboe’ is 1 jaar!

, , ,

22 januari is het Grote 9tot5 taboe jarig. Hét management boek over het succesvol borgen en implementeren van beleid en visie over seksuele vorming en voorlichting voor onderwijs, zorg en welzijn. Een jaar geleden publiceerden onze collega’s Christel van der Horst en Jeroen Hindriks van Fabriek69 hun boek op basis van hun ervaringen en kennis.

Nu gaan we met onze collega’s in gesprek om het te hebben over:
* Hoe kijken ze terug op dit jaar na de publicatie?
* Wat hebben ze gemerkt van de impact van het boek?
* Zijn er dingen die ze, met de wijsheid van een jaar erbij, nog toe zouden voegen?
* En natuurlijk blikken we ook vooruit op de komende jaren!

Luister hier deze nieuwe feestelijke aflevering!

 

/0 Reacties/door

De verwarring die ‘Babygirl’ heet

,

Ik ben in de war. Mijn hoofd tolt, het lijkt zo klaar als een klontje, maar dat is het niet. De film ‘Babygirl’ met Nicole Kidman in de hoofdrol en geschreven en geregisseerd door de Nederlandse Halina Reijn wordt met open armen ontvangen. Ook door mij, maar hij verwart me ook. Op Wikipedia lees ik: De hooggeplaatste CEO Romy (Nicole Kidman) begint een verboden romance met de veel jongere en innemende stagiair Samuel (Harris Dickinson), waarmee ze het huwelijk met haar echtgenoot Jacob (Antonio Banderas) op het spel zet. Op het filmfestival in Venetië werd de film aan het publiek getoond en kreeg een minutenlange staande ovatie. Maar kijken we niet naar een seksueel misbruik situatie?

Machtsverhouding

De dag dat ik ben begonnen aan dit artikel over de film ‘Babygirl’, spreek ik af met een vriendin om te lunchen. We bespreken alles wat in onze levens speelt tot ze uit het niets zegt dat ik écht naar ‘Babygirl’ moet gaan. Ze vindt het een topfilm. De film toont verschillende interessante thema’s. Zo staat het in het teken van het omarmen van de seksualiteit van de vrouw, van de bevrijde vrouw, van de vrouw die gaat staan voor haar eigen behoeften. Ze kijkt me bedenkelijk aan als ik uitleg dat het me verwart en ik me afvraag in hoeverre in de film een inkijkje wordt gegeven in hoe seksueel misbruik kan ontstaan. Ik vertel haar over de rol van de machtsverhouding. Romy is een CEO en Samuel een stagiaire. ‘Dat klopt’, zegt ze, ‘maar het is Samuel die in de relatie macht heeft over Romy en niet andersom’.

Moraal van het verhaal

En als we het eens omdraaien; Stel dat Romy geen vrouw was, maar een man, en Samuel geen mannelijke, maar een vrouwelijke stagiaire… Kijk ik er dan nog hetzelfde naar? Zou de machtige man dan ook geprezen worden om zijn seksualiteit? Waarschijnlijker is het dat ik dan concludeer dat hij zich naar zijn positie moet gedragen. Óok als hij verleid wordt. Ik merk bij mezelf dat mijn hoofd hierin niet samenwerkt met mijn gevoelens. Ik heb vooral vragen, geen antwoorden. Hebben we te maken met een dubbele moraal? Seksueel misbruik? Grensoverschrijdend gedrag? Gaat het dan alleen maar over seksueel misbruik of grensoverschrijdend gedrag als de man de macht heeft over de vrouw? En wat bedoelen we eigenlijk met ‘macht’ en ‘machtsverhouding’? Als ik Wikipedia nog eens raadpleeg en vraag wat de definitie van seksueel misbruik is, staat er: ‘Seksueel misbruik is seksueel grensoverschrijdend gedrag waarbij misbruik wordt gemaakt van een leeftijds– of machtsverschil. Hiervan is bijvoorbeeld sprake bij seks tussen een volwassene met een kind, een leerkracht met een leerling of een hulpverlener met een cliënt. Seksueel misbruik van minderjarigen wordt kindermisbruik genoemd.’ Er is sprake van machtsverschil ‘in het voordeel van’ Romy, maar telt het als misbruik, wanneer niet zij, maar Samuel tot verleiding overgaat? Maakt Romy werkelijk misbruik van Samuel? Of Samuel juist van Romy? Wikipedia geeft niet de gehoopte duidelijkheid.

Normen

Mijn vriendin kijkt me onderzoekend aan; ze houdt van de spanningsvelden en (vijftig tinten) grijze gebieden. Ze legt me uit hoe zij het ziet: ‘Ik zie een vrouw die getriggerd wordt op haar trauma’s en daardoor in een relatie belandt waarvan ze de gevolgen nog niet kan inschatten. Ze heeft een ‘papa’ issue.’ Wie misbruikt dan wie? Of nee; er is geen sprake van misbruik. Er is gewoon sprake van toestemming tussen twee volwassenen, waarbij de macht is omgekeerd en de macht niks meer te maken heeft met status en positie in de hiërarchische zin van het woord. En het is geen conservatieve relatie die zij aangaan en vast ethisch verwerpelijk. De relatie en de seksualiteit passen niet bij de mainstream visie op hoe het hoort. Ze ademen wellicht andere normen en waarden dan de maatschappelijk geaccepteerden. Maar misbruik? Grensoverschrijdend? Is daar sprake van als beide partijen volwassen zijn en de wens hebben die relatie aan te gaan?

Glad ijs

Er rest mij niks anders dan terug te gaan naar de kern en tegen mezelf te zeggen wat ik zo vaak tegen slachtoffers zeg. Er is soms een verschil tussen wat volgens de wet een strafbaar feit is en wat onder seksueel misbruik wordt verstaan én hoe het voelt. Als het niet oké voelt, dan is het niet oké. Romy en Samuel zijn volwassen en er is sprake van consent. Ja, ze begeven zich op glad ijs, maar vooral met betrekking tot de ethische dilemma’s, persoonlijke beweegredenen en gevoelens.

Ongezien

Ik schrijf dit alles redelijk blanco. Als in: ik heb de film nog niet gezien. Ik moet het doen met de trailer, recensies, interview met Halina Reijn en gesprekken met en de meningen van anderen. In het geval van schrijven over ‘Babygirl’ voelde ik vooral de behoefte om vragen te stellen. Niet om antwoorden te formuleren. Ik wilde juist de nuance zoeken in het vraagstuk zonder de uitkomst van de film zelf te kennen.

Ga ik de film zien? Zeker. Zullen mijn vragen beantwoord worden? Vast niet.

Na het voltooien van dit artikel heb ik Babygirl alsnog gezien. Zoals ik verwachtte, heeft het niks veranderd. Er zijn hooguit vragen en discussiepunten bij gekomen en ik heb er mooie gesprekken over gevoerd, maar er zijn geen vragen beantwoord.

Geschreven door Sarah Tulling

Sarah Tulling (1982) is afgestudeerd toegepast psycholoog en werkt als casemanager bij Centrum Seksueel Geweld (CSG) in West-Midden Brabant. Ze ondersteunt slachtoffers van seksueel geweld. Niet alleen vanuit haar vak, maar ook vanuit persoonlijke ervaring. In 2022 kwam haar boek ‘Waarom reed je door de polder?’ uit, waarin ze vertelt over haar eigen worstelingen als slachtoffer en hulpverlener, maar daarnaast hoop geeft op een leven na seksueel geweld. Sarah schrijft regelmatig voor Fabriek69 een artikel, blog, column, gedicht etc over actualiteit met betrekking tot seksueel grensoverschrijdend gedrag.

/0 Reacties/door

Podcast #19: De overgang bij vrouwen met een verstandelijke beperking

, , , ,

Een nieuw podcast seizoen gaat van start!

Met de overgang naar het nieuwe jaar is het hoog tijd eens te spreken over de overgang voor vrouwen. En wel specifiek voor vrouwen met een verstandelijke beperking.

Hoewel er de laatste tijd steeds vaker over de overgang gesproken wordt en werkgevers er meer en meer van bewust worden van de impact op de werkvloer is er voor een grote groep vrouwen in Nederland nog maar weinig aandacht. Vrouwen met een verstandelijke beperking en hun begeleiders hebben nog weinig kennis en informatie op dit gebied.

Met onder andere deze podcast willen we daar graag verandering in brengen.
Wat is er nodig voor deze vrouwen?
Welke mythes beïnvloeden de positie en ontwikkeling van deze vrouwen.

In deze podcast spreekt Christel van Fabriek69 met Anja van Woerdekom, specialist in hormonen in combinatie met een verstandelijke beperking. Anja is eigenaar van Care for Women in Doorn.

In deze aflevering wordt verwezen naar het boekje “Overgang”. Deze is verkrijgbaar via onze site: https://www.fabriek69.nl/product/vrouwen-informatie-overgang-verstandelijke-beperking-tips-begeleiders-verwanten/

 

/0 Reacties/door

Podcast #18: Ieder kind heeft recht op seksuele voorlichting en vorming in het onderwijs

, , , ,

Onderwijsvrijheid is een groot goed in Nederland. Helaas zijn er momenteel debatten in de Tweede Kamer met betrekking tot bezuinigingen in het onderwijs.

In het heden en verleden is er voortdurend strijd gevoerd over het recht op onderwijs. Wat opvalt is dat het zwaartepunt in de discussie ligt bij de ‘vrijheden van richting en inrichting’. Het gaat grofweg over ouders die recht hebben om eigen scholen te stichten, of over het recht van schoolbesturen om zelf de pedagogisch-didactische invulling van de school te bepalen. Het perspectief van het individuele kind blijft doorgaans onderbelicht. Terwijl ieder kind recht heeft op onderwijs en ontwikkeling, dus ook seksuele ontwikkeling? Onze zorg is in het huidige debat dat thema’s van seksuele voorlichting en vorming uit het onderwijs verdwijnen.

In deze podcast gaan Christel en Kaj in gesprek over deze vraag, specifiek tegen de achtergrond van de actuele politieke en maatschappelijke discussie over seksuele voorlichting in het onderwijs.

Voor meer achtergrondinformatie verwijzen we je naar het artikel wat Kaj geschreven heeft: https://www.fabriek69.nl/ieder-kind-heeft-recht-op-seksuele-ontwikkeling/

 

/0 Reacties/door

Stop femicide, begin bij bewustzijn: de rol van hulpverleners in de aanpak van partnergeweld tegen vrouwen

, ,

Al jarenlang wordt wereldwijd actie gevoerd vanaf de Internationale Dag voor de Uitbanning van Geweld tegen Vrouwen. In Nederland worden sinds 2014 steeds meer gebouwen verlicht met oranje lampen om hier aandacht voor te vragen. Langzamerhand zie je dat steeds meer organisaties en ook (bekende) personen zich uitspreken tegen deze vormen van geweld.

De oorsprong van deze campagne ligt in het feit dat 25 november in 2000 is uitgeroepen tot de Internationale Dag voor de Uitbanning van Geweld tegen Vrouwen. Dit is ter herdenking van drie vrouwen die op die dag in 1961 werden vermoord in de Dominicaanse Republiek, omdat zij zich inzetten voor vrouwenrechten.

Ook wij zetten ons al jaren in voor deze thema’s: seksueel geweld en intimidatie, zowel in zorgrelaties als in partner- en familierelaties. We verbinden ons actief aan de Orange the World-campagne, onder andere door hier aandacht voor te vragen via sociale media, deel te nemen aan activiteiten en zelf lezingen te geven.

Momenteel is de aandacht voor partnergeweld, en in het bijzonder geweld tegen vrouwen, sterk toegenomen. Dit komt doordat de term femicide steeds vaker in de media wordt genoemd. Femicide is de moord op een vrouw, enkel en alleen omdat zij een vrouw is. Helaas komt dit relatief veel voor in Nederland. Ons land loopt achter in de aandacht voor de oorzaken en aanpak hiervan. Een grote groep vrouwen in Nederland is slachtoffer van een eenzijdige vorm van partnergeweld. Dit geweldspatroon, bekend als dwingende controle (coercive control), gaat vaak vooraf aan partnermoord.

De laatste jaren is er meer inzicht ontstaan in de verschillende geweldspatronen binnen huiselijk geweld. Het is bijvoorbeeld niet correct om te stellen dat er sprake is van een gelijkwaardige situatie als twee personen fysiek geweld tegen elkaar gebruiken. In de Verenigde Staten is hier al langere tijd onderzoek naar gedaan, en men heeft vastgesteld dat het geweldspatroon intieme terreur het meest risicovolle patroon is. Dit patroon is gebaseerd op het verkrijgen van macht en controle over de ander. Bij verlies van deze controle neemt het geweld vaak in ernst toe. Dit kan leiden tot gewelddadig verzet, waarbij een slachtoffer in een wanhoopsdaad uit zelfverdediging geweld gebruikt.

In Nederland worden termen rondom huiselijk geweld vaak door elkaar gehaald. Het is belangrijk te begrijpen dat geweld vanuit macht en controle een samenhang van verschillende tactieken kent en kan escaleren. Dit geweldspatroon ontwikkelt zich vaak geleidelijk in de dynamiek tussen de betrokkenen. Bij dwingende controle kan een pleger, wanneer psychische dwang onvoldoende effect heeft, overgaan tot fysiek geweld en intimidatie. Een eenmalig fysiek incident in het begin van een relatie kan het effect van controlerend en ondermijnend gedrag versterken. Wanneer er fysiek geweld wordt toegevoegd aan psychische dwang, spreekt men van intieme terreur.

Risico’s

Het risico op dodelijk geweld is veel groter bij deze geweldspatronen. Triggers voor plegers komen vaak voort uit extreme verlatingsangst of krenking van de persoonlijkheid. Jane Monckton Smith, een vooraanstaand onderzoeker op het gebied van femicide, stelt dat het breken van de loyaliteitscode kan leiden tot ernstig of zelfs dodelijk geweld. Het kan ook resulteren in zelfdoding van de pleger.

Femicide is een essentiële term in de strijd tegen geweld tegen vrouwen. Hoe ingewikkeld we dat ook vinden, het blijkt dat, pas na vele jaren internationaal onderzoek, ook in Nederland steeds meer wordt erkend dat er machtsongelijkheid bestaat in relaties tussen mannen en vrouwen. Dit verklaart waarom vrouwen veel vaker slachtoffer zijn van dodelijk (ex-)partner- of datinggeweld dan mannen.

Campagnes zoals Orange the World zijn dan ook hard nodig om meer bekendheid en bewustzijn te creëren over de signalen van dwingende controle en intieme terreur. Een volgende stap is het verbeteren van de aanpak: geweldspatronen beter herkennen, in actie komen door slachtoffers te ondersteunen bij het veilig beëindigen van relaties, en plegers effectief helpen om geweld te voorkomen.

Artikel door: Kirsten Regtop

Wij vinden het belangrijk dat het bewustzijn over geweldspatronen toeneemt, zodat professionals beter handelingsperspectieven krijgen en slachtoffers effectiever kunnen worden bijgestaan.

In het voorjaar van 2025 organiseren we een middagtraining over femicide. Tijdens deze training leer je wat Femicide is, welke factoren van invloed zijn op de aanloop naar een Femicide. Maar ook hoe om te gaan met rode vlaggen en samenwerken met een slachtoffer die verstrikt zit in het web van een pleger. Wat zijn do’s en wat zijn don’ts. Waarbij we wetenschappelijke inzichten verbinden aan de praktijk.

Deze training vindt plaats op donderdag 10 april in Amersfoort. Meer informatie en inschrijven kan via deze link.

/0 Reacties/door